Excuustruus

“Mijn opa is ook hartstikke oud geworden met roken, drinken en lekker eten”, krijg ik als reactie als ik mijn thuis klaargemaakte slabak opentrek. De rest probeert hiermee hun bezoek aan de Mac Donalds goed te praten, denk ik, alhoewel ik daar niet om vroeg. Ik ben ‘sjaak afhaak’ en duik in de pauze de natuur in om een stukje te wandelen. Waarschijnlijk supersaai in hun ogen, maar voor mij pure ontspanning, nadat ik me hard gefocust heb op een klus. Later die middag hoor ik mensen in de ruimte klagen over hoofdpijn en zie er één een pilletje nemen. Zo gaat dat, bedenk ik me. We gaan als onbewuste ‘feestbeesten’ door het leven en als we narigheid tegenkomen slikken of spuiten we wat om het probleem te verhelpen. En door! Want we moeten nog zoveel…

Begrijp me goed, ik neem ook weleens een paracetamol, maar nu op twee handen te tellen in een jaar. Want deze zogenaamde superwoman heeft ook heus zo haar kwaaltjes. Ik heb alleen een groot verschil opgemerkt met een aantal jaren geleden. Ik had geen kennis van het functioneren van ons brein en ons lichaam. Het gedrag wat ik vertoonde putte ik dus uit mijn opvoeding en mijn omgeving. Voor mij betekende dit dat ik zoveel mogelijk moest doen in een dag en een soort bewijsdrang had aan de wereld. Daarbij hoorde ook het motto ‘niet lullen maar poetsen’. Dit resulteerde in dagelijkse hoofdpijnen en maandelijkse buikpijnen (excuus: hormonen?), die ik negeerde door een handje vol ibuprofen. Ik had toen nog geen idee wat het verschil was tussen paracetamol en ibuprofen en maakte daarmee ook nog eens mijn maag bijna kapot. Waarschijnlijk had ik dan gedacht dat ze daar ook wel weer een pilletje voor zouden hebben…

De balans tussen gas geven en opladen
“Het moet gewoon”, was een gevleugelde uitspraak van mij. Ik had mijn havodiploma niet gehaald en daarmee de druk op mijzelf des te hoger gelegd. Ik zou iedereen laten zien dat ik ook een goede baan zou krijgen en huis en auto, zoals het hoort. Ik koos voor de veilige route, deed opleidingen die breed inzetbaar waren en kreeg uiteindelijk diverse banen waarin ik heel productief kon zijn. Zie je wel, ik doe ook mee! Maar het continu presteren eiste zijn tol, toen ik met een reorganisatie bij huis kwam te zitten. Wat was ik waard zonder baan? Mijn creativiteit zorgde er altijd voor dat er snel weer iets nieuws op mijn pad kwam. En door! Ik kreeg in de opvolgende banen steeds meer verantwoordelijkheden, waardoor de druk, die ik mijzelf oplegde, nog hoger werd. Pauzes werden overgeslagen, overwerken was dagelijkse koek en het emotionele lontje werd steeds korter. Eenmaal thuis sloeg ik het sporten steeds vaker over, omdat ik nog even iets voor het werk ‘moest’ doen en vond het koken en huishouden zonde van mijn tijd, maar wel noodzakelijk. Dit deed ik dus snel tussendoor. Wat ik niet noodzakelijk vond, maar waar ik wel veel tijd aan besteedde was e-mailen, Facebook-en, Instagrammen en Linkedin-en. Kortom mijn brein stond de hele dag aan. En dat is het grote probleem van deze tijd: niet dat we te veel stress hebben, maar dat we ons op de verkeerde manier opladen. We denken dat we ons opladen door in de pauze op onze telefoon door onze tijdlijn te scrollen, maar hiermee nemen je hersenen nog steeds informatie op. En als we maar door blijven gaan, terwijl onze hersenen eigenlijk een pauze nodig hebben, spreken we onze concentratiestofjes aan in ons brein. Hierdoor kun je je niet altijd focussen op de momenten dat jij dat wilt en neemt je productiviteit af. Tenzij je een Red Bull neemt, met als excuus dat anders die offerte niet meer op tijd de deur uitgaat. Kortetermijnfijn, maar langetermijnpijn.

‘Ik heb geen tijd’

En nu, jaren later, ben ik letterlijk en figuurlijk een ervaringsdeskundige. Ik hoor het mijn expeditieleden zeggen: “Ik heb die keuze niet’, ‘Ik vind het egoïstisch om voor mezelf te kiezen’, ‘Eerst mijn kinderen, mijn tijd komt nog wel’, ‘Als ik meer tijd heb, dan ga sporten’, ‘Ik ben nog jong, dus moet dit kunnen handelen’…Maar ondertussen verdoen we onze tijd met het streven naar ‘dopamineshots’. Door alle prikkels in ons brein, bijvoorbeeld het checken van mails, tijdlijnen en tv kijken, komt er steeds meer dopamine vrij, die ervoor zorgt dat we weer een nieuw shot willen. Afleiding creëert afleiding. Vergelijk het met suiker; als je het neemt is de kans een stuk groter dat je het vervolgens nog een keer neemt. (zie de D.I.Y. Expeditie: suikerfeest). Eerlijk, hoeveel extra tijd denk je dat je voor jezelf creëert om op te laden, als je minder gaat toegeven aan je dopamineshots? In deze tijd kun je ontladen door je brein rust te geven en met open aandacht, zonder het opnemen van nieuwe informatie, je onderbewuste aan het woord laten. Hier liggen namelijk de oplossingen voor problemen verscholen en antwoorden op jouw vragen. Juist door te wisselen in focus (gerichte aandacht) en ontfocussen (open aandacht) ben je productiever in minder tijd. En daarom is de tijd die je verliest met een pauze kleiner dat het productiviteitsverlies als je doorgaat. 

Wat is jouw excuus om het niet te doen?

Je zult nu misschien denken dat ik een waanzinnig (h)eerlijk en gebalanceerd leven leid met al deze wijsheid, maar NO WAY. Ik ben ervan overtuigd dat dit een continu proces is en blijft. Maar door de principes van de werking van ons lichaam en brein te snappen, ben ik me bewust van mijn eigen invloed hierop. Op het moment dat ik dit blog schrijf zit ik midden in het bos voor mijn Hoe Vedder camper en hoor alleen de vogels. Ik weet namelijk dat ik enorm vatbaar ben voor prikkels en die beperk ik hier tot het minimale. Zo heb ik focus op dit blog en ontfocus ik door het kijken naar de bomen, een wandeling over de hei te maken of te dagdromen onder het genot van een kop koffie. En toch heb ik alsnog de neiging om te lang door te typen of mijn mobiele telefoon te pakken; ook ik ben verslaafd aan dopamineshots. Ik word in de familie dan ook niet voor niets Truus genoemd ;-)

Toch heb ik mijn gedrag in de afgelopen jaren grondig op de proef gesteld. Als ik door was gegaan met het racen en bewijzen, dan was ik er geen leuker persoon op geworden, maar had ik vooral een abonnement kunnen nemen bij de dokter en de fysiotherapeut. Het mooie van deze ‘eerlijke’ route is de rol die jezelf kunt pakken om je fit en vitaal te voelen, in plaats van het grijpen naar ‘pijnbestrijding’ oftewel een excuus om niet in actie te komen. Oké, deze route schuurt, doet af en toe pijn en kost wilskracht, maar levert je wel meer voldoening in de dingen die belangrijk voor je zijn. En dit zie ik nu ook terug bij de mensen die ik begeleid in de verschillende expedities. Als je eerlijk naar jezelf wilt kijken en de oprechte houding hebt om iets te willen veranderen, dan kan dat! Weet je nog niet wat het is, dan zijn er misschien nog teveel prikkels en is het tijd om je onderbewuste aan het woord te laten, om zo te weten wat je echt wilt. Ontfocussen helpt ons antwoorden vinden en focus zorgt ervoor dat we onze doelen behalen. 

Mijn blog nadert zijn eind en ik heb jouw focus flink op de proef gesteld. De hoogste tijd om te ontladen, want je brein heeft zich voor nu genoeg ingespannen. Heb je nog een excuus om het niet te doen? Ik hoor graag wat jouw ontlaadmomentjes zijn, deel ze, want ze werken weer inspirerend voor iemand anders. 

Moeten voldoen of willen doen?

Lidia

P.s.: Wil je zelf ervaren wat de kunst tussen focussen en ontfocussen is?