Ik moet, voor de studie die ik volg, veel boeken lezen. En hiervoor moet ik goed plannen en de juiste keuzes maken, want timemanagement blijkt soms cruciaal. Naast mijn studie heb ik een baan, verschillende projecten en een gezin, waarin ik ook energie moet steken. Dit klinkt eigenlijk best zwaar hè? Moet ik... of heb ik iets te kiezen?
Het boek Geweldloze Communicatie gaf me nieuwe inzichten. Geweldloze communicatie helpt ons stevig in het leven te staan, te zeggen wat we willen én te horen waar het de ander om gaat. Hieronder een oefening:
Stap 1
Wat doe je in je leven wat je niet als plezierig ervaart?
Schrijf op een stuk papier alles op wat je van jezelf moet doen, elke activiteit die je vervelend vindt, maar toch doet omdat je vindt dat je geen andere keuze hebt
Mijn lijst is gelukkig niet zo lang meer, omdat ik de afgelopen jaren al flinke stappen heb gezet. Wat er nog wel op staat is het moeten doen van de huishouding: de vaatwasser in- en uitpakken, 2 wasmachines laten draaien elke dag, koken, stofzuigen, strijken…En ik moet verantwoordelijkheid dragen voor mijn gezin. Dit houdt in dat er voldoende geld moet zijn voor eten, de hypotheek, vaste lasten, kleding en leuke dingen doen.
Stap 2
Erken bij jezelf, als je de lijst af hebt, dat je al die dingen doet omdat je daarvoor kiest en niet omdat het moet. Zet voor elk item dat je hebt opgeschreven: ‘Ik kies ervoor om…’
Zodra ik de volgende zinnen maak; ‘Ik kies ervoor om de huishouding te moeten doen’ en ‘Ik kies ervoor dat ik verantwoordelijkheid moet dragen voor mijn gezin’, voel ik weerstand. Ik heb niet het gevoel dat ik hierin een keuze heb.
Stap 3
Als je hebt erkend dat je ervoor hebt gekozen om een bepaalde activiteit te doen, richt je je op de intentie achter de keuze door de volgende zin te maken: ‘Ik kies ervoor om …omdat ik wil…’
Als je deze zin gaat verkennen, zul je misschien de belangrijke waarden ontdekken achter de keuzes die je hebt gemaakt. Krijg je helderheid over de behoefte waarvoor je dingen doet, dan kun je ze met plezier doen, zelfs al brengt het hard werk, moeilijkheden of frustraties met zich mee.
Ik moest lang nadenken. Ik kies ervoor om verantwoordelijkheid te moeten dragen voor mijn gezin, omdat ik wil….Poeh, wat wil ik? Ik wil dat zij gelukkig zijn. En als zij gelukkig zijn, dan ben ik dat ook. Er komen meerdere ideeën in me op, waardoor ik me ook erg gelukkig zou kunnen voelen. Maar nu ik dit opschrijf realiseer ik me dat deze ideeën in het niet zouden vallen, als één van mijn geliefden niet gelukkig is.
En dan de andere zin: ‘Ik kies ervoor om de huishouding te moeten doen’, omdat ik wil dat het netjes en fris is in ons huis, zodat ik me op mijn gemak voel, maar ook dat de juf niet denkt dat de hygiëne bij ons thuis niet in acht wordt genomen. Mijn basisbehoefte is dat ik me thuis voel in mijn huis. Het andere punt komt voort uit schaamte of angst wat anderen ervan zullen zeggen...
Je kunt door het verkennen van je opgeschreven punten ontdekken, dat je sommige dingen vanuit één van de volgende motivaties doet:
1. Voor geld
Geld is in onze samenleving een belangrijke vorm van extrinsieke (externe) beloning. Bij intrinsieke motivatie komt de motivatie vanuit de persoon zelf. Deze handelt niet om een externe beloning (geld) te bemachtigen of een straf te ontkomen, maar vanwege de intrinsieke waarde van de activiteit op het moment zelf of voor het behalen van een doel in de toekomst. Geld is daarom een middel waarmee in een behoefte kan worden voorzien, maar is geen behoefte op zich.
2. Om goedkeuring te krijgen of straf te voorkomen
Net als geld is goedkeuring van anderen een vorm van extrinsieke beloning. Onze cultuur heeft ons geleerd om te hongeren naar een beloning en te wijken voor straf; op school, om ons te leren motiveren en gestraft als we ons niet aan de regels houden. We doen dingen omdat mensen ons graag mogen en vermijden dingen waardoor ze een hekel aan ons krijgen of ons willen straffen. Toch is hun waardering niet meer dan een feedbackmechanisme dat bevestigt dat onze inspanningen en het bedoelde effect hadden. Leer je op je eigen krachten te varen en de echte vreugde te ervaren die vanuit binnenuit komt. Waarom zou je zo hard werken om liefde te kopen en aannemen dat we onszelf moeten verloochenen ter wille van de ander om te worden gewaardeerd?
3. Om schaamte te vermijden
Als je ervoor kiest om taken te doen om schaamte te vermijden, zal onze innerlijke stem ons vertellen dat we verkeerd of dom handelen, als je het niet doet. Deze activiteiten doe je met grote tegenzin.
4. Om schuld te vermijden
‘Als ik dit niet doe, stel ik mensen teleur’. Er is alleen een wereld van verschil tussen iets doen voor anderen om schuldgevoelens te vermijden en iets doen vanuit een duidelijk bewustzijn van onze eigen behoefte om aan het geluk van andere mensen bij te dragen.
5. Uit plichtsbesef
Als we door ons taalgebruik een keuzemogelijkheid ontkennen (had moeten, moeten, niet kunnen, dienen te…) dan wordt ons gedrag bepaald door een vaag gevoel van schuld, plicht of verplichting. Vervreem niet van je eigen behoeften. We horen mensen vaak zeggen dat ze iets doen ‘omdat het nu eenmaal moet’. Als we een taal spreken die de mogelijkheid om te kiezen ontkent, dan ruilen we de vrijheid binnen onszelf in voor een robotachtige mentaliteit die ons afsnijdt van ons eigen wezen.
De punten hierboven maken je bewust van handelingen die voortkomen uit verlangen naar geld of de goedkeuring van anderen, of uit angst, schaamte of schuld. Als we onze vreugdeloze acties opnieuw onder de loep nemen en besluiten om ‘moeten’ om te zetten in ‘kiezen’, zullen we meer plezier en integriteit in ons leven ontdekken.
Voor mij geldt dat het moeten lezen van de boeken voor de opleiding mij juist veel energie, geluk en kennis opleveren. Ook al lig ik daarvoor soms de hele zondagochtend 'laveloos' in bed ;-). Ik wil mezelf blijven ontwikkelen en nieuwe ontdekkingen doen. Dit is een intrinsieke behoefte vanuit mijn eigen drijfveren en geeft me daarom enorm veel plezier!
Ik hoop jou ook te inspireren en eens na te denken over jouw keuzes.
Liefs,
Lidia
Reactie schrijven